سند اجاره ای، سندی است که توسط موسسه‌هایی خاص برای افرادی که به سند نیاز دارند، برای مدت زمان مشخص، اجاره داده می‌شود. مثلاً زندانیانی که درصدد آزادی خود هستند ولی وثیقه‌ای ندارند، می‌توانند از روش اجاره سند کمک بگیرند. موسسه‌های مختلف شرایط و هزینه‌های مختلفی برای ارائه سنددارند. از آنجایی هم که دریافت‌کننده برای دریافت این سند، ریسک‌ها و خطراتی را به جان می‌خرد، اطلاع از قوانین، لازم و ضروری است. در این مقاله ابتدا مفهوم اجاره سند را بیان می‌کنیم، سپس ازنظر قانونی آن را موردبررسی قرار می‌دهیم. در ادامه سایر چالش‌ها مثل موارد استفاده، شرایط و تعیین قیمت اجاره سند را بررسی می‌کنیم. پس تا آخر این مقاله همراه ما باشید.
سند اجاره ای چیست؟
امروزه افراد زیادی هستند که برای آزادی از زندان به وثیقه نیاز دارند. اما وثیقه‌ای به نام خود ندارند. مثلاً شخصی که برایش قرار وثیقه صادر شده، درصورتیکه در مهلت مقرر نتواند آن را پرداخت کند، بازداشت می‌شود. بنابراین می‌توان گفت که در عرف، اصطلاحاً به اسنادی که مؤسسات و مجموعه‌ها در قبال دریافت هزینه مشخص، برای مدت مشخص به افراد متقاضی می‌دهند، سند اجاره ای می‌گویند. کاربرد‌های مختلف این سند، هزینه‌ها و شرایط مختلفی نیز دارد. ممکن است برایتان سؤال ایجاد شود که آیا اجاره سند از نظر قانونی مشکلی ندارد؟ باید بگوییم خیر! ماده‌قانونی مشخصی در این مورد تصویب نشده و در هیچ‌کدام از قوانین کشور، به‌طور مستقیم به این موضوع اشاره نشده است؛ درنتیجه ازنظر قانونی هم مشکلی ندارد.
در ضمن با توجه به ماده 10 قانون مدنی که بیان می‌دارد: (قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نموده‌اند، درصورتیکه مخالف صریح قانون نباشد، نافذ است)، قانونی بودن سند‌های اجاره ای ثابت می‌شود. اما به این نکته توجه داشته باشید که سند باید اصل و معتبر باشد. درصورتیکه به این مورد توجه نکنید، مورد سوءاستفاده کلاه‌برداران قرار می‌گیرید و این ممکن است مشکلات بزرگی را برای شما به وجود بیاورد. یکی از این مشکلات، این است که سند مورد اجاره شما، جعلی باشد. استفاده از سند مجعول، در قانون ایران جرم است.
اجاره سند برای زندانی
به‌طور کلی قرار وثیقه زندانی زمانی صادر می‌شود که قاضی تشخیص دهد امکان فرار زندانی وجود دارد و در راستای تضمین گرفتن از متهم، او را ملزم به ارائه وثیقه کند. البته شرایط آن با توجه به جرم ارتکابی متفاوت خواهد بود. توجه داشته باشید که قرار وثیقه در دو حالت صادر می‌شود:
- اگر بازپرس قرار وثیقه را صادر نمود و متهم نتوانست وثیقه مناسب صادر کند، بازداشت می‌شود.
- زمانی که متهم در زندان است و مرخصی می‌خواهد، مقام قضایی قرار وثیقه را صادر می‌کند.
اگر زندانی و یا خانواده‌اش سندی به نام خود نداشته باشند، باید سند اجاره ای برای زندانی، اجاره کنند؛ البته باید به شرایط اجاره سند نیز توجه داشته باشند. مثلاً ارزش سند وثیقه زندانی، باید از خسارت وارده توسط متهم، بیشتر باشد.
موارد استفاده از سند مورد اجاره
در موقعیت‌هایی که فرد برای تضمین باید سند داشته باشد، می‌تواند از روش اجاره سند بهره بگیرد. در ادامه با برخی از این موقعیت‌ها آشنا می‌شوید:
- ممکن است افراد برای آزادی از زندان به سند نیاز داشته باشند.
- افرادی که قرار وثیقه برایشان تعیین‌شده باشد، می‌توانند برای تأمین وثیقه از سند اجاره ای استفاده کنند.
- اگر به دنبال کسب مجوز هستید (مثلاً برای ضمانت فروشگاه رفاه) و باید سندی را به‌عنوان تضمین گرو بگذارید، اجاره کردن سند راه‌حل بسیار خوبی است.
قیمت سند مورد اجاره
تصور غلط افراد در مورد سند اجاره ای این است که فکر می‌کنند هزینه آن بر اساس ارزش آن تعیین می‌شود یا حتی فکر می‌کنند هر سند قیمت مشخصی دارد و با توجه به تعداد، قیمت آن‌ها را محاسبه می‌نمایند؛ درحالی‌که این افکار فقط برای مواقعی خاص صدق می‌کند. در شرایط مختلف با توجه به نوع سند، قیمت‌ها متفاوت است؛ به همین دلیل هزینه مشخصی برای این سند تعیین نمی‌شود. موسسات مختلف بر اساس ارزش، نوع و موارد استفاده از آن، قیمت را تعیین می‌کنند؛ قیمت اجاره سند برای زندانی به جرم ارتکابی نیز بستگی دارد.
نکات مهم اجاره سند
همان‌طور که از نام سند پیداست، صاحب سند طی عقد اجاره ای، سند را به فرد متقاضی و نیازمند اجاره می‌دهد. همانند سایر اجاره‌نامه‌ها، در این سند نیز مواردی به‌صورت صریح و روشن ذکر می‌شود. این موارد از تضییع حق طرفین جلوگیری می‌کند. ازجمله این موارد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشخص بودن مبلغ اجاره: مبلغ اجاره باید کاملاً مشخص باشد. توجه داشته باشید که هزینه آن به مدت‌زمان اجاره، ارزش سند، نوع سند یا کاری که سند برای آن اجاره می‌شود، بستگی دارد.
- مشخص بودن مدت‌زمان اجاره: مدت‌زمان اجاره باید کاملاً مشخص باشد و با توجه به توافق طرفین تعیین می‌شود.
- تعیین وجه التزام: توجه به تعیین وجه التزام از دیگر نکات ضروری در اجاره کردن سند است. وجه التزام مبلغ نقدی مشخصی است که اگر یکی از طرفین تعهدات خود را زیر پا گذاشت، به‌عنوان خسارت، وجه التزام را به دیگری پرداخت کند.
- هر دو طرف (موسسه ارائه‌دهنده و متقاضی) باید سند را امضا کنند و هرکدام نسخه‌ای از آن را داشته باشند.
نکته‌ای که باید بسیار به آن دقت شود، اصل بودن و معتبر بودن سند است. متأسفانه هستند افرادی که باهدف کلاه‌برداری، اسناد مشکل‌دار یا جعلی به متقاضی می‌دهند. این موضوع علاوه بر این‌که ضرر مالی برای شخص ایجاد می‌کند، او را به دردسر می‌اندازند و مشکلات قانونی برایش ایجاد خواهد نمود. به همین دلیل قبل از امضا، باید سند را موردبررسی قرار دهید.
سخن پایانی
شما به‌عنوان یک فرد بدون دانش درزمینه حقوقی، نمی‌توانید کارهای مربوط به آزادی یک زندانی یا کسب مجوز‌های لازم را انجام دهید؛ درواقع به فردی خبره و حرفه‌ای در این زمینه نیاز دارید. از‌آنجایی‌که همیشه هم برای آزاد کردن زندانی نیاز به وکیل ندارید، می‌توانید با وثیقه این مشکل را حل نمایید. درصورتیکه بتوان با وثیقه این مشکل را حل کرد، موسسه حقوقی سندگذار، شمارا راهنمایی خواهد نمود. البته این مجموعه با اختیار داشتن وکلای مجرب پایه‌یک دادگستری، درزمینه حقوق و وکالت نیز فعالیت می‌کند. این مجموعه با ۱۵ سال سابقه کار درخشان، با ارائه مشاوره‌های حرفه‌ای و اجاره سند برای دادگاه، بسیاری از افراد را از بند زندان آزاد نموده است. همچنین با سند اجاره ای دریافت مجوز را برای افراد آسان‌تر کرده است.
